Trong môn Ngữ văn, mở bài không chỉ là phần “vào đề” đơn thuần mà còn là điểm chạm đầu tiên giữa người viết và người chấm. Một mở bài hay sẽ tạo thiện cảm, định hướng rõ vấn đề nghị luận và giúp bài viết có lợi thế ngay từ những dòng đầu tiên. Ngược lại, mở bài mờ nhạt, lan man hoặc sai trọng tâm rất dễ khiến bài văn mất điểm dù phần thân bài có tốt đến đâu.
Vậy làm thế nào để mở bài vừa đúng chuẩn, vừa đủ sáng tạo, lại phù hợp với yêu cầu chấm thi hiện nay? Dưới đây là 9 cách mở bài hiệu quả, được giáo viên Ngữ văn Trí Đức Education tổng hợp và hướng dẫn chi tiết, giúp học sinh tự tin hướng tới mốc điểm 8+ trong các bài kiểm tra và kỳ thi quan trọng.
-
Mở bài trực tiếp
Mở bài trực tiếp là cách vào thẳng vấn đề nghị luận, giới thiệu rõ tác giả, tác phẩm hoặc vấn đề xã hội cần bàn luận. Đây là cách mở bài phù hợp với mọi đối tượng học sinh, đặc biệt trong các bài thi cần sự chuẩn xác cao.
Tuy nhiên, để tránh khô khan, người viết cần dùng câu văn gọn gàng, mạch lạc, tránh liệt kê máy móc. Một mở bài trực tiếp tốt là mở bài rõ đề – đúng trọng tâm – không lan man, giúp người chấm dễ nắm bắt nội dung ngay từ đầu.
-
Mở bài gián tiếp
Đây là cách mở bài được đánh giá cao nếu học sinh biết chọn lọc nhận định phù hợp. Có thể sử dụng ý kiến của nhà văn, nhà phê bình hoặc một nhận định khái quát về văn học, cuộc sống, con người để dẫn dắt vào vấn đề nghị luận.
Cách mở bài này giúp bài viết có chiều sâu tư duy, thể hiện người viết không chỉ học thuộc mà còn biết liên hệ, tổng hợp kiến thức. Tuy nhiên, cần tránh trích dẫn dài dòng hoặc nhận định không liên quan trực tiếp đến đề bài.
-
Một số mẫu mở bài
Mẫu 1:
Trong nền văn học Việt Nam, mỗi tác phẩm ra đời đều mang theo dấu ấn riêng của tác giả và thời đại. Khi viết về tác phẩm … của nhà văn …, người đọc không chỉ cảm nhận được giá trị nghệ thuật đặc sắc mà còn thấy rõ tư tưởng, tình cảm sâu sắc mà tác giả gửi gắm. Chính điều đó đã làm nên sức sống bền bỉ cho tác phẩm trong lòng bạn đọc nhiều thế hệ.
Mẫu 2:
Nhà văn … là một trong những cây bút tiêu biểu của nền văn học Việt Nam. Tác phẩm … của ông/bà không chỉ phản ánh chân thực cuộc sống mà còn thể hiện sâu sắc những giá trị nhân văn cao đẹp. Qua việc tìm hiểu tác phẩm, người đọc có cơ hội cảm nhận rõ hơn tài năng cũng như tấm lòng của người cầm bút.
Mẫu 3:
Có những tác phẩm văn học khi khép lại trang sách vẫn khiến lòng người đọc day dứt mãi không thôi. Với tôi, tác phẩm … của nhà văn … là một tác phẩm như thế. Không chỉ gây ấn tượng bởi nghệ thuật đặc sắc, tác phẩm còn để lại nhiều suy nghĩ sâu sắc về …, khiến người đọc không thể quên.
Mẫu 4:
Mỗi trang văn hay đều là kết tinh của tài năng, tâm huyết và trách nhiệm của người cầm bút đối với cuộc đời. Với tác phẩm …, nhà văn … không chỉ kể một câu chuyện mà còn mở ra trước mắt người đọc những suy nghĩ sâu xa về …. Chính điều đó đã làm nên giá trị đặc biệt của tác phẩm trong lòng bạn đọc.
Mẫu 5:
Văn học từ lâu đã trở thành nơi lưu giữ những giá trị tinh thần bền vững của con người. Những tác phẩm hay không chỉ phản ánh hiện thực mà còn góp phần bồi đắp tâm hồn người đọc. Trong dòng chảy ấy, tác phẩm … của nhà văn … nổi bật lên với cách thể hiện đầy cảm xúc và nhân văn. Tác phẩm đã khắc họa thành công hình ảnh …, qua đó gửi gắm những thông điệp sâu sắc về …. Đây chính là lý do khiến tác phẩm luôn được bạn đọc quan tâm và trân trọng.
Mẫu 6:
Điều gì khiến một tác phẩm văn học có thể sống mãi trong lòng người đọc qua nhiều thế hệ? Phải chăng đó là khả năng chạm tới những cảm xúc sâu kín nhất của con người? Khi đọc tác phẩm … của nhà văn …, ta dễ dàng nhận ra sức hấp dẫn ấy. Tác phẩm không chỉ kể về … mà còn gợi mở nhiều suy nghĩ sâu sắc về …. Qua đó, người đọc có cơ hội nhìn nhận rõ hơn những giá trị nhân văn mà tác giả muốn gửi gắm.
Mẫu 7:
Mỗi tác phẩm văn học hay đều là kết quả của sự kết hợp giữa tài năng và trái tim của người nghệ sĩ. Với tác phẩm …, nhà văn … đã mang đến cho người đọc một câu chuyện giàu cảm xúc và ý nghĩa. Không chỉ phản ánh …, tác phẩm còn thể hiện sâu sắc những suy tư của tác giả về con người và cuộc đời. Chính chiều sâu nội dung cùng nghệ thuật biểu đạt tinh tế đã giúp tác phẩm ghi dấu ấn trong lòng bạn đọc. Đây cũng là cơ sở để người viết đi sâu phân tích và cảm nhận tác phẩm.
Mẫu 8:
Văn học luôn là tiếng nói của tâm hồn con người, phản ánh những suy tư, trăn trở trước cuộc sống. Trong nền văn học Việt Nam, nhà văn … đã để lại dấu ấn sâu đậm qua nhiều tác phẩm có giá trị. Tác phẩm … không chỉ thể hiện tài năng nghệ thuật của tác giả mà còn gửi gắm những thông điệp nhân văn sâu sắc. Thông qua hình ảnh …, tác phẩm giúp người đọc cảm nhận rõ hơn về …. Đây cũng chính là nội dung trọng tâm mà bài viết sẽ tập trung làm rõ.
Mẫu 9:
Có những tác phẩm văn học khi đọc xong vẫn để lại trong lòng người đọc nhiều suy nghĩ và day dứt. Mỗi lần nhắc đến tác phẩm … của nhà văn …, tôi lại không khỏi ấn tượng bởi cách tác giả khắc họa …. Không chỉ kể một câu chuyện, tác phẩm còn gợi mở nhiều suy ngẫm sâu sắc về …. Chính chiều sâu ấy đã khiến tác phẩm vượt lên giá trị của một câu chuyện thông thường. Từ đó, người đọc có cơ hội nhìn nhận rõ hơn về con người và cuộc sống.
-
Những lỗi mở bài khiến bài văn khó được điểm cao
Bên cạnh việc lựa chọn cách mở bài phù hợp, học sinh cần tránh một số lỗi phổ biến như: mở bài quá dài, mở bài lạc đề, dùng từ sáo rỗng, sao chép văn mẫu hoặc mở bài không liên quan trực tiếp đến yêu cầu đề bài. Những lỗi này dù nhỏ nhưng ảnh hưởng rất lớn đến tổng điểm bài văn.
👉 Đăng ký học Ngữ văn tại Trí Đức Education ngay hôm nay để nắm vững kỹ năng mở bài – thân bài – kết bài, tự tin chinh phục những bài văn 8+ đến 9+ trong các kỳ thi quan trọng
👉 Đăng ký tại: https://triducedu.vn/
